DILI, 25 MARSU 2020
Ho neon-sala no laran-susar ohin-loron ha’u tenke hato’o deklarasaun ida-ne’e hodi naran Sistema Nasoins Unidas iha Timor-Leste.
Hosi fulan Janeiru nia klaran iha tinan ida-ne’e nia laran, ha’u nia kolega sira hosi Organizasaun Mundiál ba Saúde (OMS) hamutuk ho ajénsia ONU no seluk tan, servisu besik malu hamutuk ho Ministériu Saúde no entidade seluk iha governu, atu tulun Timor-Leste prepara an no responde ba pandemia COVID-19. Xefe OMS nian iha Timor-Leste, Dr Rajesh Pandav no nia ekipa tomak, hamutuk ho ema seluk, servisu kuaze oras 24 loron 7 kada semana, ho profisionalizmu, dedikasaun no determinasaun maka’as maske hasoru dezafiu barak.
Nune’e, ha’u neon-susar bainhira haree no rona funsionáriu superiór ida deklara iha fatin públiku iha Televizaun Nasionál horikalan katak nia: “…la kontente ho OMS … sira la ajuda governu atu kombate COVID-19 …”. Deklarasaun ida-ne’e hosi Komandante Operasionál PNTL mak fatualmente laloos, hatudu irresponsabilidade boot no hatudu mós katak nia falta komprensaun kona-ba OMS nia knaar.
Deklarasaun ne’e mak fatualmente laloos tanba Primeiru Ministru, ofisiál superiór hosi Ministériu Saúde, membru Parlamentu no líder sira-seluk barak rekoñese tiha ona publikamente kontribuisaun boot hosi OMS hodi tulun Timor-Leste prepara an ba pandemia COVID-19. Deklarasaun hosi Komandante PNTL ne’e hatudu mós komprensaun laloos kona-ba knaar OMS nian – nu’udar ajénsia espesialista hosi Nasoins Unidas ne’ebé servisu iha-ne’e hodi fó-konsellu, suporte no apoiu ba Governu Timor-Leste kona-ba asuntu saúde hotu-hotu. Hahalok ne’e mak irresponsavel tebes tanba nu’udar ofisiál públiku ida, deklarasaun hanesan ne’e bele estraga konfiansa públika ba servisu Governu Timor-Leste no mós ba OMS, ne’ebé mak rekoñesidu nu’udar instituisaun globál altamente respeitada, nune’e mós nu’udar konsekuénsia hosi dezinformasaun ne’e bele lori risku boot ba povu baibain sira-nia moris tanba ema balu bele hapara rona konsellu hosi profisionál saúde kualifikadu no bele mós halo ema balu atu ameasa no abuza pesoál OMS no ONU sira.
Ikus liu hotu, Governu Timor-Leste no nia Ministériu Saúde iha responsabilidade tomak atu implementa medida sira hodi responde ba emerjénsia COVID-19 iha Timor-Leste. Ami hosi ONU no OMS bele suplementa no suporta resposta prinsipál ne’e hosi Governu Timor-Leste maibé ami LABELE substitui.
Roy Trivedy, Koordenadór Rezidente ONU iha Timor-Leste
-FIN-